سرویس و نگهداری آسانسور چیست؟
منظور از سرویس و نگهداری آسانسور، بررسی قطعات آسانسور و نظارت کلی بر عملکرد آن است. هر سیستمی بعد از نصب شدن، نیاز به نگهداری و سرویس دارد و این کار سبب عملکرد بهتر دستگاه و ایمنی آن در حین انجام کار خواهد شد. توجه داشته باشید که خدمات نگهداری آسانسور به اندازه نصب آسانسور اهمیت دارد و لازم است به اندازه نصب برای آن وقت صرف شود.
باید دانست بدون در نظر گرفتن نوع و مرکز ساخت آسانسور باید سرویس ماهی یک بار انجام گیرد.و این بازرسی و سرویس توسط یک شرکت پشتیبانی گردد.چرا که آسانسور دارای قطعات متعددی است و تامین کردن قطعه از عهده یک شخص خارج است.اما یک شرکت ارائه دهنده خدمات آسانسور به راحتی می تواند انواع قطعات آسانسور را تامین نماید و در سرویس ونگهداری آسانسور مورد استفاده قرار دهد.
اهمیت سرویس و نگهداری آسانسور در این است که در صورت خرابی یک قطعه و تعویض سریع و به موقع آن، سایر قطعات آسیب نخواهند دید و در نتیجه سیستم دچار آسیب های کلی نخواهد شد. برای مثال توجه کنید اگر سیم های آسانسور و یا سیم بکسل دچار آسیب شده باشد، همین مورد می تواند سبب آسیب به فلکه های کششی آسانسور شود، درنهایت نیز امکان پارگی سیم بکسل و سقوط آسانسور نیز وجود دارد و صدمات مالی و جانی زیادی را به فرد وارد میکند. برخی از افراد گمان می‌کنند هزینه سرویس و نگهداری آسانسور غیرضروری و اضافیست و تنها زمان خرابی آسانسور برای تعمیر آسانسور هزینه می‌کنند.
در دهه‌های گذشته آسانسورها بسیار حادثه‌ساز بودند و سالانه چندین تن جان خود را به خاطر نقص در عملکرد آسانسورها از دست می‌دادند. این امر مسئولین را به فکر واداشت و پس از بررسی‌های فراوان متوجه شدند که بسیاری از این حوادث به‌خاطر برخوردار نبودن آسانسور ها از سرویس و نگهداری مناسب به‌وجود آمده است. این امر موجب شد تا قانونی مبنی بر اجباری شدن سرویس و نگهداری آسانسور وضع شود. با این وجود هم‌چنان بسیاری از افراد در سطح کشور از خدمات سرویس نگهداری آسانسور استفاده نمی‌کنند! سرویس آسانسور از لحاظ قانونی و فنی باید ماهیانه، توسط یک سرویسکار آسانسور مجرب انجام شود. نگهداری آسانسور به معنای داشتن قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور با یک شرکت معتبر سرویس نگهداری آسانسور است.
اگر شما از خدمات سرویس و نگهداری آسانسور استفاده نکنید و تنها در زمان نیاز، آسانسور خود را تعمیر کنید؛ دیگر نیازی به پرداخت حق سرویس به‌صورت ماهیانه ندارید، اما آیا این کار به‌صرفه است؟
یک سرویس کار آسانسور ماهر با بررسی تمامی قطعات آسانسور و در صورت مشاهده نقص در قطعات سریعا اقدامات لازم را جهت درست کردن قطعه مورد نظر میکند. همین طور وقتی یک سرویس کار معمولی اقدام به سرویس و نگهداری آسانسور شما میکند با عدم توجه و بررسی در قطعات، احتمال بروز مشکلات بیشتر را برای شما رقم میزند. معمولا افراد ماهر در این زمینه با شرکت های معتبری که دارای مجوز رسمی می باشند همکاری نموده و در صورت بروز هر گونه مشکل در انجام کار نه تنها یک شخص بلکه یک شرکت پشتیبان شما می باشد و تا لحظه رضایت شما در کنار شما خواهد بود.
سرویس کار در هر سرویس و نگهداری آسانسور اجزاء و قطعات مختلفی از آسانسور را بررسی میکند تا از عملکرد درست آنها مطمئن شود و اگر قطعه‌ای دچار نقص باشد آن را تعمیر و یا تعویض میکند. این امر باعث میشود که از برخی خرابی‌های آسانسور جلوگیری شود. در برخی موارد نقص در عملکرد بخش کوچکی از آسانسور باعث خرابی‌های بزرگ و جبران ناپذیری در آسانسور میشود؛ این خرابی‌ها گاهی منجر به ایجاد حادثه نیز میشوند. آیا عدم سرویس و نگهداری دوره‌ای آسانسور باعث خرابی آسانسور میشود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت بله؛ گاهی نقص در یک قسمت کوچک از آسانسور، که با صرف وقت و هزینه بسیار کم قابل حل است، باعث ایجاد خرابی در یکی از قسمت‌های اساسی آسانسور میشود و هزینه رفع خرابی آسانسور را چند برابر میکند. متوسط طول عمر مفید آسانسورها ۲۰ الی ۲۵ سال است که البته این موضوع بستگی به نوع واحد و سایر عوامل تاثیر گذار دارد.
برخی از رایج ترین عوامل تاثیر گذار در طول عمر آسانسورها عبارتند از :
عدم نگهداری صحیح و سرویس به موقع آسانسور
عدم به روز رسانی قطعات آسانسور
مراحل نامناسب نصب آسانسور
استفاده بیش از حد از آسانسور
استفاده بیش تر از حداکثر ظرفیت آسانسور
استفاده نامناسب همچون استفاده از آسانسور مسافربر به جای آسانسور باربر
در معرض هوا قرار گرفتن به خصوص در مناطق ساحلی که مستعد خوردگی و زنگ زدگی می باشند
سرویس قسمت داخلی آسانسور :
بررسی هر گونه آسیب دیدگی دیواره ، سقف و نرده مخصوص دستگیره آسانسور
بررسی وضعیت چراغ نشانگر و تعویض چراغ های سوخته
بررسی وضعیت بالا و پایین رفتن آسانسور و دقت سطح تراز ، افزایش و کاهش سرعت. هر گونه تنظیمات لازم را در صورت نیاز انجام دهید
بررسی حرکت روان درب ها
بررسی عملکرد صحیح محدود کننده درب و انجام تعمیرات لازم
سرویس و نگهداری اتاق ماشین آسانسور :
اطمینان حاصل کنید که هیچ ماده غیرمرتبط با آسانسور در اتاق آن وجود نداشته باشد
بررسی نشتی ، لرزش های غیرمتداول و یا پوسیدگی اجزای آسانسور
بررسی سوختگی ، ساییدگی و یا گرمای بیش از حد اجزای الکتریکی
بررسی سطح روغن
سرویس قسمت بالای اتاق آسانسور :
بررسی کارکرد درست دکمه توقف و بازرسی
برداشتن هر نوع آشغال و کثیفی را از بالای اتاق آسانسور
بررسی اجزای قابل مشاهده ( همچون غلطک، گارد ریل و دستگاه های تراز ) در سرویس آسانسور
بررسی کابل حرکت ( از لحاظ پوسیدگی و اتصالات )
بررسی گرداننده درب و اجزای آن
کاهش حوادث با سرویس و نگهداری آسانسور
با توجه به نوع، میزان و نحوه استفاده، تمامی وسایل مکانیکی به سرویس و نگهداری نیاز پیدا می‌کنند. آسانسور نیز برای داشتن کارکردی درست به سرویس و نگهداری آسانسور آن هم بصورت ماهانه احتیاج دارد. در هر سرویس ماهانه، سرویسکار اجزا و قطعات مختلف آسانسور را مورد بررسی قرار می‌دهد تا از عملکرد صحیح آن مطمئن شود و در صورت نیاز نسبت به تعمیر و یا تعویض قطعات اقدام کند. این امر از برخی خرابی‌های جدی آسانسور جلوگیری خواهد کرد، زیرا نقص در عملکرد بخش کوچکی از آسانسور در برخی از موارد، خرابی‌های بزرگ و جبران ناپذیری را بوجود می‌آورد که گاهی منجر به حادثه نیز می‌گردد.
البته این نکته را نیز باید در نظر بگیرید که تنها داشتن یک سرویسکار ماهیانه به منظور سرویس و نگهداری آسانسور، برای اطمینان از عدم وقوع حادثه کافی نیست. زیرا در این میان افراد سودجویی وجود دارند که در ازای سرویس و نگهداری آسانسور مبالغی را دریافت می‌کنند بدون آنکه آسانسور شما را بررسی نمایند. این افراد در برخی موارد برای جلوگیری از خرابی، سیستم ایمنی آسانسور شما را پل می‌کنند که بسیار خطرناک است.
در واقع اکثر این افراد از مهارت لازم برخوردار نیستند و تنها یک شماره تلفن از آنها در دسترس شما است که در زمان بروز حادثه کسی جوابگوی آن نخواهد بود. در نتیجه بهتر است از سرویسکاران مجاز برای سرویس و نگهداری آسانسور خود استفاده کنید. این افراد که به استخدام شرکتی معتبر درآمده‌اند در صورت بروز مشکل موظف هستند تا تمامی مشکلات شما را رفع کنند.
پیامدهای استفاده نکردن از خدمات سرویس و نگهداری آسانسور
آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که تنها در زمان نیاز، آسانسور خود را تعمیر می‌کنید و تصور می کنید پرداخت نکردن حق سرویس بصورت ماهیانه کار به‌صرفه‌ای است؟ برای اینگونه افراد باید بگوییم که اگرچه استفاده نکردن از خدمات سرویس و نگهداری آسانسور ظاهرا باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های ماهانه ساختمان می‌گردد اما باید بدانید که در صورت خرابی آسانسور و نیاز به تعمیر آن، باید هزینه‌ای بیشتر از چندین ماه سرویس را برای عیب‌یابی به سرویسکار پرداخت کنید، زیرا به دلیل خرابی‌های پی‌درپی، امکان آسیب‌دیدگی‌های ناگهانی و طولانی در آسانسور وجود دارد. قطعا هیچ‌کسی نمی‌خواهد که یک روز در آسانسور گیر بیفتد و غافلگیر شود، بنابراین سرویس ماهیانه با هزینه‌ای کم می‌تواند بروز اینگونه مشکلات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
خرابی آسانسور به دلیل عدم سرویس و نگهداری آسانسور
عدم سرویس مرتب آسانسور می‌تواند باعث خرابی این وسیله مکانیکی پرمصرف گردد. گاهی اوقات با صرف وقت و هزینه‌ای بسیار کم می‌توان نقص در یک قسمت کوچک از آسانسور را برطرف کرد که این موضوع تنها با بررسی ماهیانه امکان‌پذیر است. در غیر این صورت نقص یک قسمت کوچک خرابی‌هایی را در قسمت‌های اساسی آسانسور باعث میشود که برای رفع آن باید هزینه‌ای چند برابر را متحمل شد. در واقع عدم سرویس آسانسور بصورت دوره‌ای و منظم باعث خرابی قطعات اساسی شده و معمولا هزینه‌ای که برای تعمیر و جایگزینی این قطعات صرف میشود بیشتر از هزینه سرویس دوره‌ای خواهد بود.
سرویسکار آسانسور
سرویسکار آسانسور شخصی است که می‌تواند سلامت آسانسور شما را در صورت داشتن تجربه و دانش کافی، تضمین کند. بدین منظور بهتر است از سرویسکاران غیرشرکتی استفاده نکنید. خوشبختانه شرکتهای معتبر بسیاری به منظور سرویس و نگهداری آسانسور آماده عقد قرارداد با شما هستند. توصیه ما به شما این است که تا جایی که امکان دارد با شرکت‌ها قرارداد ببندید و از تماس با افراد متفرقه در این زمینه جدا خودداری کنید تا در صورت بروز مشکل بتوانید با قراردادی قانونی از خود حمایت کنید.
قوانین سرویس و نگهداری آسانسور
۱-قراردادهای سرویس و نگهداری یکساله میباشد و دفعات سرویس آسانسور؛به ازای هر ماه، یک نوبت خواهد بود.
۲-کارفرمایان و مدیران ساختمان می بایستی فقط با شرکتهایی که عضو سندیکا بوده و دارای پروانه طراحی و مونتاژ از وزارت صنایع میباشند انعقاد قرارداد نموده و وضعیت شرکت آسانسور را از سندیکا استعلام کرده و همچنین جهت بررسی توانایی،امکانات،ثبات و قابلیت به دفتر شرکت پیمانکار مراجعه کنند و از انعقاد قرارداد با شرکت های فاقد پروانه و دفتر کار و اشخاص خودداری کنند.
۳- ملاک محاسبه مبلغ قراداد سرویس بر اساس حداقل ۵ توقف میباشد.آسانسور های ۲و۳و۴و توقف براساس ۵ توقف محاسبه میشوند
۴- نحوه دریافت حق سرویس برای سال اول طی یک قسط ۱۲ ماهه در شروع قرارداد و برای سال دوم و سالهای بعد،طی دو قسط مساوی در ابتدای هر دوره ۶ ماهه میباشد.کار فرما یا مدیریت ساختمانهای موظف است روغن مصرفی آسانسور را تامین و در اختیار سرویسکار بگذارد
۵- سرویس های که مستلزم هماهنگی قبلی تلفنی میباشد ،مبلغ ۱۰ درصد به قیمت های مندرج در جدول فوق افزوده میشود.
۶- پذیرش تعمیرات آسانسور بصورت ((از خرابی تا خرابی)) یا به صورت ((رفع خرابی موردی)) ممنوع است و میبایستی قرارداد یکساله منعقد شود
۷- ساعت کار تکنسین های سرویس و تعمیر آسانسور در ساعت اداری (شیفت عادی) از ساعت ۹ صبح تا ساعت ۱۶ بعد اظهر و روزهای پنج شنبه تا ساعت ۱۲ میباشد.
۸- اعزام تعمیر کار برای رفع خر ابی آسانسور از ساعت ۱۶تا ۲۰ (خارج از شیفت عادی) یا روزهای جمعه و روزهای تعطیل یا اعزام تعمیر کار برای رفع خرابی آسانسور به صورت شبانه روزی(۲۴ ساعته) شامل این نرخ نامه نمی شود و مشمول افزایش قیمت با توافق طرفین میباشد.
۹- جدول فوق برای آسانسورها ی با سرعت یک متر بر ثانیه میباشد.برای آسانسور های با سرعت ۶۰/۱ متر بر ثانیه مبلغ ۱۰ درصد به قیمتهای مندرج در جدول فوق افزوده میشود.برای سرعتهای دو متر و بیشتر از دو متر برثانیه مشمول افزایش قیمتبا توافق طرفین میباشد.
۱۰- آسانسور ها دارای دو ورودی و خروجی مانند:دو درب مقابل(تونلی) یا دو درب مجاور (ال لیفت) و آسانسور های دارای طبقات بدون توقف (دارای ارتفاع طبقات بیشتر از ۵ متر)شامل این نرخ نامه نمی شوند و مشمول افزایش قیمت با توافق طرفین میباشد
۱۱- کلیه آسانسور ها میبایستی دارای بیمه نامه مسیولیت مدنی دارندگان آسانسور در قبال استفادکنندگان باشند و پرداخت مبلغ حق بیمه یکساله بعهده مدیریت ساختمان(کارفرما) میباشد.
۱۲- قیمت سرویس و نگهداری آسانسور های منصوبه در اطراف و حومه شهر مبداء و همچنین شهرستانهای دور از شهر مبداء شامل این نرخ نامه نمیشود و مشمول افزایش قیمت با توافق طرفین میباشد.(منظور از شهر مبداء محل دفتر مرکزی شرکت آسانسور یا شعبه شرکت آسا نسور میباشد.)
۱۳- هزینه حقوق دستمزد تکنسین مقیم برای نگهداری و تعمیر آسانسور (ها) شامل این نرخ نامه نمی شود.
۱۴- بهای قطعات تعویضی یا تعمیری و آجرت آنها،جزء مبلغ قرارداد سرویس و نگهداری نمی باشد و کار فرما میبایستی جداگانه پرداخت نماید.در سال اول راه اندازی آسانسور( به جهت گارانتی بودن آسانسور) این موارد رایگان میباشد بدیهی است هزینه سرویس آسانسور در سال اول رایگان نمی باشد.
۱۵- هزینه سرویس و نگهداری آسانسور های خاص مانند: آسانسور های هیدرولیک،آسانسور های سرعت بالا،آسانسور خود روبر،آسانسور های مسافر بر با ظرفیت ۱۱ نفر و بیشتر،آسانسور های کار خانه و مراکز صنعتی،آسانسور های ویژه و موارد ذکر نشده در این نرخ نامه،مشمول افزایش قیمت با توافق طرفین میباشد.
۱۶- در طول مدت قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور دخالت اشخاص ثالث(اعم از:حقیقی یا حقوقی،آسانسور های یا متفرقه) ممنوع میباشد.
۱۷-طبق استاندارد ملی ۱-۶۳۰۳ و دستور العملهای جـاری در این سـازمان ، گواهـی ایمنی و کیفیت صادره توسط شرکتهای بازرسی فنی تایید صلاحیت شده و تاییدیه های صادره بر مبنای آن توسط ادارات کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استانی ، دارای اعتبار یکساله می باشد و لازم است آسانسورها حین بهره برداری تحت سرویس و نگهداری مستمر قرار گرفته و بعلاوه به منظور حصول اطمینان از برقراری شرایط استاندارد ، بصورت سالیانه توسط شرکتهای بازرسی فنی تایید صلاحیت شده بازرسی ادواری شوند
